زندگی نامه مایکل پورتر

مایکل پورتر، یکی از معتبرترین استادان مدیریت در قرن حاضر، به عنوان پدر استراتژی و مدیریت شناخته می‌شود. کتب او که به عنوان یکی از جلدهای مهم در حوزه رقابت و استراتژی شرکت‌ها محسوب می‌شوند، در کتابخانه هر مدیر موفق جهان قرار دارند. در این کتب، مایکل پورتر به مفاهیم مهمی اشاره کرده است که برای مدیران و کسانی که در زمینه مدیریت فعالیت می‌کنند، بسیار ارزشمندند. به عنوان مثال، "مدل نیروهای رقابتی" یا همان "مدل پنج نیرو" که نحوه تأثیرگذاری نیروهای مختلف در محیط کسب و کار را نشان می‌دهد. یا "مدل زنجیره ارزش" که به تحلیل فرآیند تولید و ارائه محصول یک شرکت می‌پردازد. همچنین، "مدل الماس پورتر" که به تأثیر عوامل مختلف در ارتقاء رقابت‌پذیری یک صنعت می‌پردازد. این تئوری‌ها و مدل‌های استراتژی‌های عمومی، سطح جهانی را فراتر از حوزه مدیریت پوشش داده‌اند و به عنوان ابزارهای اساسی برای شناخته شدن در عرصه مدیریت به شمار می‌روند.

مایکل پورتر کیست؟

مایکل پورتر، یک استاد ممتاز در زمینه مدیریت در زمان حال است که به عنوان "پدر استراتژی و مدیریت شرکت" شناخته می‌شود. آثار او، به‌ویژه کتبی که در زمینه رقابت و استراتژی شرکت‌ها نوشته است، به‌عنوان منابع ضروری برای مدیران موفق در سراسر جهان محسوب می‌شوند و در کتابخانه‌های آنان جا افتاده‌اند. در این کتب، پورتر به مفاهیم کلیدی اشاره کرده است که برای مدیران و افراد فعال در زمینه مدیریت اهمیت دارند. به‌عنوان مثال، "مدل نیروهای رقابتی" یا همان "مدل پنج نیرو" که نحوه تأثیر گذاری انواع نیروها در محیط کسب و کار را  توصیف می‌کند. یا "مدل زنجیره ارزش" که به تجزیه و تحلیل فرآیند تولید و ارائه محصول یک شرکت می‌پردازد. همچنین، "مدل الماس پورتر" که به تأثیر عوامل متعدد در تقویت رقابت‌پذیری یک صنعت می‌پردازد. این تئوری‌ها و مدل‌های استراتژی‌های عمومی به‌طور جهانی به عنوان ابزارهای بسیار اساسی در زمینه مدیریت معرفی شده‌اند و به عنوان اسناد کلیدی برای درک و تحلیل مسائل مدیریتی در سطح جهان شناخته می‌شوند.

تولد تا دوران تحصیلی مایکل پورتر

مایکل یوجین پورتر در تاریخ ۲۳ مه ۱۹۴۷ در آن آربور، میشیگان، ایالات متحده آمریکا متولد شد. او در دوران دبیرستان به عنوان یک بازیکن فوتبال و بیسبال بازی می‌کرد. در دانشگاه پرینستون، علاوه بر فوتبال و بیسبال، به بازی گلف نیز پرداخت و در سال ۱۹۶۸ به عنوان یکی از بازیکنان تیم تمام آمریکایی گلف در رقابت‌های NCAA شناخته شد. پس از دریافت درجه ممتاز BSE در رشته مهندسی مکانیک و هوافضا از دانشگاه پرینستون در سال ۱۹۶۹، به عنوان یک دانشجوی برتر انتخاب شد و به عنوان عضو انجمن Phi Beta Kappa و Tau Beta Pi شناخته شد. در سال ۱۹۷۱، او از مدرسه بازرگانی هاروارد فارغ‌التحصیل شد و مدرک MBA خود را با نمره بالایی دریافت کرد. دو سال بعد، مایکل پورتر مدرک دکتری خود را در حوزه اقتصاد بازرگانی از دانشگاه هاروارد به دست آورد.

فعالیت های افتخارآفرین مایکل پورتر

استراتژی‌های مایکل پورتر، که به عنوان یک استاد در دانشگاه هاروارد فعالیت می‌کرد، جهانی شناخته شده‌اند. او نقش بسزایی در تدوین برنامه درسی مدارس تجارت معتبر جهان داشته و به عنوان اولین برگزار کننده دوره‌های استراتژی کسب و کار مدرن شناخته می‌شود. پورتر همچنین به عنوان مشاور استراتژیک در خدمت بسیاری از شرکت‌های موفق آمریکایی و شرکت‌های بین‌المللی قرار گرفته است. تاکنون، او بیش از ۱۸ کتاب و مقاله‌های متعددی در زمینه رقابت تجاری، استراتژی رقابتی، و مزیت نوشته است. علاوه بر این، پورتر به عنوان مهمان نویسنده در وال استریت ژورنال حضور داشته و بیش از ۱۲۵ مقاله در زمینه استراتژی کسب و کار منتشر کرده است. از جمله مطالب او می‌توان به "چگونه نیروهای رقابتی استراتژی را شکل می‌دهند"، "استراتژی رقابتی"، "رقابت در صنایع جهانی"، "از مزیت رقابتی تا استراتژی شرکتی" و "استراتژی و اینترنت" اشاره کرد.

آغاز زندگی حرفه ای مایکل پورتر

در سال ۱۹۷۹، مایکل پورتر، که در حوزه اقتصاد فعالیت می‌کرد و به عنوان کمک استاد در مدرسه بازرگانی هاروارد مشغول به تدریس بود، کتاب "چگونه نیروهای رقابتی استراتژی را شکل می‌دهند" را نوشت. این کتاب به عنوان یک پایه مهم در زمینه استراتژی و رقابت شناخته شد و توسط مجله هاروارد بیزینس ریویو منتشر شد. در این کتاب، او چارچوب معروف پنج نیرو رقابتی را معرفی کرد.

در سال ۱۹۸۰، کتاب "استراتژی رقابتی" به چاپ رسید و توسط نیو پرس، نیویورک منتشر شد. این کتاب به عنوان یکی از آثار تحسین‌برانگیز و مهم پورتر در زمینه استراتژی شناخته شد. همچنین، در سال ۱۹۸۵، کتاب "مزیت رقابتی" نیز توسط نیو پرس منتشر شد که به بررسی استراتژی‌های مقابله با رقابت و دستیابی به مزیت رقابتی پرداخت.

از سال ۱۹۸۶ تا ۱۹۸۷، پورتر کتاب‌های دیگری در زمینه رقابت تجاری و استراتژی نوشت. این کتب شامل "رقابت در صنایع جهانی" و "از مزیت رقابتی تا استراتژی شرکتی" بود.

در سال ۱۹۹۱، او مقاله "به سوی یک نظریه پویا استراتژی" را نوشت و در سال ۱۹۹۶، مقاله "استراتژی چیست" را برای مجله بازرگانی هاروارد منتشر کرد. این مقاله به توصیف مفاهیم مختلف استراتژی کسب و کار پرداخت.

در زندگی‌نامه او گفته شده است که در سال ۱۹۹۷، قطعه "واقعاً چقدر صنعت مهم است؟" به همراه مک گاهان در ویژه نامه تابستانی ژورنال مدیریت استراتژیک منتشر شد. همچنین، در سال ۱۹۹۸ کتاب "درباره رقابت" منتشر شد که تفصیلی در مورد مفاهیم اصلی استراتژی و رقابت پذیری مکان و سایر جنبه‌های استراتژی رقابتی ارائه می‌دهد.

در سال ۲۰۰۲، کتاب "استراتژی و اینترنت" توسط مجله هاروارد بیزینس ریویو منتشر شد که به اهمیت اینترنت در استراتژی کسب و کار می‌پرداخت.

در دسامبر ۲۰۰۶، مقاله‌ای با عنوان "استراتژی و جامعه: پیوند بین مزیت رقابتی و مسئولیت اجتماعی شرکت" منتشر شد که در آن او به ارتباط میان مزیت رقابتی و مسئولیت اجتماعی شرکت پرداخت.

او در حوزه سیاست اقتصادی نیز نقش فعالی ایفا کرده و برنامه‌های استراتژی اقتصاد ملی را در کشورهای مختلف هدایت کرده است. در حال حاضر، با رؤسای جمهور رواندا و کره جنوبی همکاری می‌کند.

مهم ترین نظریات مایکل پورتر

مایکل پورتر به طور کلی اعتقاد دارد که هر شرکت برای دستیابی به موفقیت باید راهبردهای منحصر به فردی را فرا گیرد که با ویژگی‌ها و شرایط خاص خود هماهنگ باشد. او باور دارد که هر شرکت نمی‌تواند با هر نوع راهبردی به موفقیت برسد و انتخاب راهبرد باید با توجه به قدرت‌ها و ضعف‌های شرکت انجام شود. برای اجرای مؤثر راهبردها، نیاز به منابع متنوع، نقاط قوت آشکار، آماده‌سازی سازمانی، و سبک مدیریتی خاص است.

در این راستا، او از چند مفهوم و مدل استفاده می‌کند که عبارتند از:

• گروه‌های استراتژیک: این مفهوم نشان می‌دهد که همه فعالان در یک صنعت به عنوان رقبا در نظر گرفته نمی‌شوند. بلکه با توجه به عوامل مختلف، آن‌ها را در گروه‌های مختلف طبقه‌بندی کرده و بر اساس هر گروه استراتژی رقابتی را اتخاذ می‌کند.

• زنجیره ارزش: این مفهوم به مجموعه فعالیت‌ها اشاره دارد که در یک صنعت به صورت زنجیروار اجرا می‌شود تا ارزش افزوده به حداکثر برسد.

• استراتژی‌های عمومی: این استراتژی‌ها به سازمان این امکان را می‌دهند که از سه مبنای متفاوت مزیت‌های رقابتی استفاده کنند.

• مدل الماس مایکل پورتر: این مدل برای تشریح رقابت در سطح بین‌المللی استفاده می‌شود و به ارتباط بین عوامل مختلفی که تأثیر بر رقابت دارند، می‌پردازد.

• مدل پنج نیرو: این مدل برای تحلیل جذابیت یک صنعت استفاده می‌شود و پنج نیروی اصلی که تعیین‌کننده جذابیت بازار هستند را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد.

بهترین کتاب های مایکل پورتر

"استراتژی رقابتی":

این کتاب توسط مایکل پورتر نوشته شده است.
در این کتاب، نویسنده به بررسی راه‌هایی می‌پردازد که یک شرکت می‌تواند برای حفظ و افزایش موقعیت خود در بازار انجام دهد.
استراتژی‌های مختلفی مطرح می‌شود که به شرکت‌ها کمک می‌کند تا در مقابل رقبا بهترین عملکرد را ارائه دهند.

"مزیت رقابتی":

نیز نوشته مایکل پورتر است.
در این کتاب، مفهوم مزیت رقابتی و اهمیت آن در موفقیت شرکت‌ها بررسی می‌شود.
نویسنده به تحلیل عواملی می‌پردازد که یک شرکت را قادر می‌سازد تا در بازار بهترین عملکرد را داشته باشد و از رقبا برتری یابد.

"استراتژی چیست":

نویسنده این کتاب نیز مایکل پورتر است.
در این کتاب، مفاهیم اساسی و مهم استراتژی به زبان ساده و قابل درک توضیح داده می‌شود.
مطالب این کتاب به خواننده اطلاعات اساسی در زمینه استراتژی کسب و کار ارائه می‌دهد.

"مزیت رقابتی ملل":

این کتاب به توسعه مفهوم مزیت رقابتی در سطح بین‌المللی می‌پردازد.
موضوعاتی مانند رقابت در بازارهای جهانی و چگونگی دستیابی به مزیت رقابتی در مقابل رقبای بین‌المللی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

"فرهنگ و توسعه":

این کتاب به تداول بین فرهنگ و توسعه اقتصادی و اجتماعی می‌پردازد.
نگاهی به تأثیر فرهنگ در توسعه ملی، مدیریت منابع، و تشکیل اجتماعات می‌اندازد.
نویسنده در این کتاب به بررسی ارتباطات میان فرهنگ و عوامل مؤثر در توسعه ملت‌ها می‌پردازد.

جوایز و دستاوردها مایکل پورتر

• در سال ۲۰۰۹، مایکل پورتر مدرک افتخاری از دانشگاه مک گیل را به عنوان دریافت کننده نشان شایستگی خوزه دولورس استرادا، یکی از بالاترین جوایز غیرنظامی نیکاراگوئه، به دست آورد.
• او شش بار برنده جایزه مک کینزی شده و به عنوان استاد دانشگاه هاروارد منصوب شده است، بالاترین تقدیرنامه حرفه‌ای که به یک عضو هیئت علمی هاروارد اعطا می‌شود. همچنین او در حال حاضر عضو انجمن مدیریت استراتژیک است.
• مایکل پورتر به عنوان پدر رشته استراتژی مدرن شناخته می‌شود و به دلیل رویکردش در زمینه رقابت و استراتژی شرکت در سطح جهانی شهرت یافته است. او به بازتعریف فرآیند فکری مرتبط با رقابت و توسعه اقتصادی جهانی مشغول است.